-----------------------------------------------------
Inhoud
1. Inleiding - vrijwilligers gezocht
(De collectie Vlam; Scans en transcripties; De liederenbank; etc.)
2. Tips & trucs (zie hieronder)
(Gebruikte computertalen en -programma's; Het invoeren van muziek; Overige vragen)
3. Stand van zaken
(Welke bronnen zijn wel/niet getranscribeerd?)
-----------------------------------------------------
Heb je een reeds gedigitaliseerde bron die je aan de Liederenbank wilt toevoegen, of wil je helpen met transcriberen, aarzel dan niet en neem contact op met de Vrolijke Plug (de.vrolijke.plug {apenstaart} gmail (punt) com). Hij heeft een overzicht van de bronnen die nog niet zijn bewerkt en hij houdt een lijst van 'reserveringen' bij. Hij kan je ook verder helpen met vragen waarop je hieronder geen antwoord vindt.
(Hopelijk) veelgestelde vragen...
1. Gebruikte computertalen en -programma's
In welke computertaal wordt de muziek in de Liederenbank opgeslagen?
Voor de opslag van muziek gebruikt de Nederlandse Liederenbank (NLB) een wetenschappelijke, abstracte computertaal, Humdrum geheten. Dit is nodig voor de functionaliteiten die de Liederenbank achter de schermen bevat.
Welke computertalen zijn er voor gewone gebruikers?
Het toevoegen en opvragen van muziek kan in de vorm van .abc, .musicXML en lilypond (.ly). Deze talen zijn gekozen omdat vrijwel alle muziekprogramma's (gratis of commercieel) met minstens een van deze talen overweg kunnen. Echter, zowel van .abc als .musicXML bestaan verschillende ‘dialecten’. Onregelmatigheden die daardoor in de vertaling optreden worden zo veel mogelijk opgelost, maar niet alles valt te voorzien. Overigens zijn deze opties nog niet allemaal beschikbaar; aan de laatste details wordt momenteel hard gewerkt.
Welke programma’s zijn geschikt?
In principe zijn alle muziekprogramma’s die .abc, .musicXML of .ly kunnen produceren geschikt om muziek in te transcriberen voor de Liederenbank. Op internet zijn programma’s te vinden - gratis en commercieel - die deze talen kunnen lezen (zie de lijst hieronder). Lilypond wordt door de Liederenbank gebruikt om bladmuziek (.gif en .pdf) te produceren. Je kunt de muziek van de Liederenbank (binnenkort) ook downloaden als .midi (geluid) en in de muziektalen .abc, .ly of (in de toekomst) .musicXML.
Waarom zijn er niet nog andere muziektalen beschikbaar?
Om via internet muziek te kunnen invoeren en uitvoeren worden door het MI verschillende vertaalmodules gebouwd van Humdrum naar talen die in de muziekwereld gebruikelijk zijn. Deze vertaalmodules zijn nogal ingewikkeld, en bovendien gevoelig voor verschillende ‘dialecten’. We hebben er daarom voor gekozen om de twee meest gebruikte muziektalen aan te bieden en de modules daarvoor zo goed mogelijk te ontwikkelen. Er zijn op internet gratis programma’s te vinden die met deze talen overweg kunnen.
Waar vind ik informatie over .abc en bijhorende muziekprogramma's?
In de folkwereld is .abc dé taal om muziek te digitaliseren en te delen. Er zijn vele gratis programma's die abc kunnen lezen, en vele websites (m.n. West-Europese en Noord-Amerikaanse) waar overzichten van abc-programma's en getranscribeerde deunen te vinden zijn. Enkele goede startpagina's zijn:
- ABC Music project: http://abc.sourceforge.net/
- Abc notation home page: http://abcnotation.com/
- Abc plus project: http://abcplus.sourceforge.net/
- MusicEditorForAbc (MEFA; voorheen ABCEdit) is een gratis programma van Joop Coolegem, met tablatuur voor trekharmonica: http://members.quicknet.nl/j.coolegem/Mefa.html
- Musescore (open source) leest musicXML en (met behulp van een plugin) abc: http://musescore.org/
Waar vind ik informatie over .musicXML en bijhorende muziekprogramma's?
Commerciële muziekprogramma's kunnen meestal overweg met musicXML. Dat geldt bijvoorbeeld voor (recente versies van) Capella, Cubase, Encore, Finale, Harmony assistant, Mozart, Myriad, Recordare, Sibelius, etc. Een overzicht van programma's die met musicXML overweg kunnen vind je hier:
http://www.recordare.com/musicxml/community/software
- Musescore (open source) leest musicXML en (met behulp van een plugin) abc: http://musescore.org/
Waar vind ik informatie over Lilypond?
Lilypond is een open source programma, speciaal ontworpen om grafisch hoogwaardige bladmuziek te produceren: http://lilypond.org/. Lilypond kan musicXML importeren. Om het gebruik van het programma te vergemakkelijken zijn er verschillende interfaces ontworpen. Die vind je op de site van Lilypond onder Introduction > Easier editing:
http://lilypond.org/doc/v2.13/Documentation/web/easier-editing.html
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
2. Het invoeren van muziek
Ik wil graag zelf bepalen met welke bron ik aan de slag ga.
Dat kan - graag zelfs! De keuze van een bron moet uiteraard aansluiten bij de interesse van de vrijwilliger die de muziek transcribeert. Er is voor elk wat wils: oudere en minder oude verzamelingen, volkse en meer klassieke, instrumentale en liedgerichte, makkelijkere en moeilijkere, één- en tweestemmige, en voor verschillende instrumenten. Snuffel zelf eens door de Liederenbank of de Lusthof der Muziek, of overleg met de Vrolijke Plug - ook om zeker te weten dat niet iemand anders de betreffende bron al onder handen neemt. Een voorwaarde voor de opname van transcripties in de Liederenbank is overigens wel dat de muziek vrij is van auteursrechten.
Hoeveel melodieën moet ik invoeren?
Je bepaalt uiteraard zelf hoeveel melodieën je wilt bijdragen. Maar het invoeren van losse melodieën is voor ons (in ieder geval in dit stadium) niet erg efficiënt. We hopen daarom dat iedere deelnemer minimaal zo'n 25 á 50 melodieën voor zijn rekening wil nemen en dat hij of zij die binnen een tijdsbestek van drie maanden transcribeert.
Het allerliefst brengen we een handschrift bij één vrijwilliger onder. Dat is leuk voor degene die eraan werkt – zo heb je een ‘eigen’ manuscript. Ook zorgt het voor een grotere uniformiteit, omdat je gaandeweg de eigenaardigheden van de samensteller in de vingers krijgt.
'Diplomatisch' of 'kritisch' transcriberen
De melodieën uit handgeschreven bronnen vragen vaak om enige interpretatie: de lengte van een maat klopt niet, een voorteken lijkt te zijn vergeten, een inktvlek uit een ganzenveer bemoeilijkt het lezen, noem het maar op. Wat doe je dan?
Er zijn twee mogelijkheden. Je blijft zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke melodie en corrigeert alleen evidente fouten – dat noemen we 'diplomatisch', of je brengt veranderingen aan waarvan jij vindt dat die het musiceren ten goede zouden komen: 'kritisch'.
Voor de Liederenbank is het van groot belang om zo dicht mogelijk bij de originele versie blijven - dat biedt gebruikers immers de meest solide basis. We vragen je dus om de muziek 'diplomatisch' te transcriberen! Alleen evidente fouten worden gecorrigeerd en als je iets verandert, plaats dan een voetnoot in de melodie en daaronder een korte toelichting.
Ik heb geen ervaring met het digitaliseren van muziek. Kan ik toch helpen?
We hebben helaas geen tijd om mensen vertrouwd te maken met een muziekprogramma. Maar sommige programma’s zijn gratis te downloaden en redelijk makkelijk te leren, dus wat let je om er een uit te proberen?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
3. Overige vragen
Waarom gebruiken jullie geen automatisch transcriptieprogramma?
Het geautomatiseerd digitaliseren van muziek: het klinkt mooi, maar helaas bestaat er nog geen enkel programma dat raad weet met handschriften (of oude drukken).
Ik heb melodieën aangeleverd, maar ik vind ze niet in de Liederenbank terug. Hoe kan dat?
Er kan enige vertraging zitten tussen het moment dat melodieën worden aangeleverd en het moment dat ze in de Liederenbank verschijnen, want daar komt nog wat mensenwerk aan te pas. Een documentalist bij de Liederenbank voert een laatste controle op de melodieën uit. Dan worden ze op de website gepubliceerd.
Heb je een andere vraag?
Neem dan gerust contact op met de Vrolijke Plug:
de.vrolijke.plug {apenstaart} gmail (punt) com
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Geen opmerkingen:
Een reactie posten