De Lusthof der Muziek

De Lusthof der Muziek biedt een ontdekkingsreis langs 750 jaar Nederlandse en Vlaamse muziektraditie, met speciale aandacht voor grotendeels vergeten genres zoals volksmuziek, speelmansmuziek, oude dansmuziek, kunstmuziek, liedboeken, straatliederen, anonieme componisten, enzovoort. De Lusthof der Muziek is een doorgeefluik van muziekbronnen die - dankzij internet - voor het eerst sinds eeuwen weer beschikbaar zijn. Alleen, ze staan over talloze websites verspreid. Met behulp van de Lusthof hopen we te bereiken dat ze niet alleen beschikbaar, maar ook makkelijk vindbaar zijn.

The Garden of Musical Delights delves into 750 years of musical tradition in the Low Countries: Flanders and the Netherlands. Read more

2 april 2012

Nieuwe transcripties!

In reactie op de oproepen die de Vrolijke Plug via deze blog en elders deed, zijn diverse vrijwilligers aan de slag gegaan met het transcriberen van een keur aan oude muziekbronnen. Het resultaat van die gezamenlijke inspanning (ruimschoots over de 1000 melodieën in krap drie maanden tijd!) werd aan de Liederenbank aangeboden; vooralsnog is echter onduidelijk wanneer het materiaal daar beschikbaar zal zijn, en in welke vorm.

Het wachten valt sommigen zwaar, maar nu er is goed nieuws: de belangrijkste vruchten vallen nu ook hier op de Lusthof der Muziek te plukken! Bij verschillende bronnen zijn namelijk nieuwe linkjes toegevoegd waarlangs je de transcripties kunt downloaden. Het gaat hier met name om de volgende bronnen:

- Handschrift Balmer
- Handschrift Beukema
- De Hollantsche Schouburgh deel 1-7
- De Hollantsche Schouburgh deel 11
- Handschrift 758 volksmelodieën
- Lambert (1723) Een rechte en gemakkelyke wegwyzer der contra danssen
- De Nieuwe Hollandsche Schouwburg deel 1-6
- Deeltje 'Mortier' van de Oude en Nieuwe Hollandsche Boerenliedjes en Contredansen
- Handschrift van Frederik Speets
- Handschrift van Van Starkenborgh

Onderaan de pagina van iedere bron vind je de benodigde informatie.
Veel snuffelplezier en... wees er snel bij, want OP = OP!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Lambert - Wegwyzer der contra danssen (1723)

Uit 1723 stamt Een rechte en gemakkelyke wegwyzer der contra danssen, Verrykt met de muzyk, etc van Gillis Lambert, ofwel Un veritable et facile guide des contre dances. Dit bescheiden dansbundeltje, voor Nederland vrij uniek omdat ook de dansbewegingen er (in woorden) in beschreven staan, werd gedrukt in Haarlem, bij wed. H. van Hulkenroy en A. van Hulkenroy.

Met hartelijke dank aan Jac F voor de geboden hulp en ondersteuning!

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Achtergronden
- Het origineel ligt bij de British Library.
- Transcriptie in abc
Koppelingen naar individuele bestanden op Google Drive werken niet meer. De meeste bestanden kun je nu vinden in de volgende verzamelmap (in grote lijn chronologisch gesorteerd): Google Drive: Lusthof der Muziek.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Muzijk Boeck van Van Starkenborgh (1720)

Nog niet zo lang geleden werd een Gronings handschrift herontdekt, een manuscript met de titel 'Edzert Jacob Tiarda van Starkenborgh mijn muzijk Boeck Anno Domini 1720'. Het bevat 76 dansen, drie liederen met franse tekst en tien geestelijke liederen.

Blijkens ingelegde aantekening was dit boek een geschenk van jhr. G. Alberda van Menkema aan jhr. mr. E. Tjarda van Starkenborgh. Zeer waarschijnlijk is het zodoende het eigendom geweest van Edzard Jacob Tjarda van Starkenborgh, heer van Middelsteweer in Noord-West Groningen, bij Leens.

Edzart Jacob Tjarda van Starkenborgh hoorde tot de Noord-Nederlandse regentenklasse. Hij werd geboren in 1700 in Leens, West-Groningen, waarschijnlijk op de borg Verhilversum. Hij was het achtste kind uit het huwelijk van Edzard Jacob Tjarda van Starkenborgh (1657-1716) en diens tweede vrouw Anna Habine Lewe (1665-1738).

Op ongeveer twintigjarige leeftijd begint Edzart jr. aan zijn muziekboek. Hij vertrekt naar Middelstewehr in Oost-Friesland (Duitsland, ten noorden van Emden), waar hij in 1727 of 1729 trouwt met Elisabeth von Diepenbrock, erfdochter van Middelstewehr, op dat moment ca. 14 jaar oud. Edzart Jacob Tjarda wordt door dit huwelijk heer van Middelstewehr. Zijn vrouw overlijdt drie jaar na hun huwelijk, in 1730, bij de geboorte van hun eerste kind, Anna Habina Tjarda van Starkenborgh.

Edzart schopt het tot president van het Koninklijk Pruisisch Hofgerecht van het vorstendom Ost-Friesland en wordt lid van de Oostfriese Ridderschap.

Waarschijnlijk overlijdt Edzart in 1749 in Middelstewehr, ongeveer 49 jaar oud. Volgens andere bronnen daarentegen, waarin hij vermoedelijk is verwisseld met een andere E.J.T. van Starkenborgh, hertrouwt hij in 1768 met Rutgera Christina Elisabeth van Dongen en zou hij in 1792 of 1793 zijn overleden.

Flip Rodenburg (van folkgorep Törf) heeft dit handschrift niet alleen getranscribeerd, maar tevens onderzoek gedaan naar de oorsprong ervan. In het handschrift staan een aantal tweestemmige stukjes met een ongewoon, 'fanfare-achtig' karakter. Verder zijn er overeenkomsten met gedrukte verzamelingen zoals de Oude en nieuwe Hollantse Boeren Lieties en Contredansen en de Hollantsche Schouburg, en met manuscripten zoals dat van Hanekuijk.

Om een goed beeld van de inhoud te krijgen heeft Flip bij de transcriptie zo veel mogelijk geprobeerd om speelbare versies te construeren.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Achtergronden

Aanvulling oktober 2021: Onderstaande koppelingen naar individuele bestanden op Google Drive werken niet meer. De meeste bestanden kun je nu vinden in de volgende verzamelmap (in grote lijn chronologisch gesorteerd): Google Drive: Lusthof der Muziek.

- Transcriptie in musicXML.
- Transcriptie in MS word.
- Transcriptie in PDF.

- Huidige verblijfplaats van het ms. in de Groninger Archieven (Groninger archieven, Archief 581 Familie Tjarda van Starkenborgh (1), 1500 – 1919).
- Website van Folkgroep Törf.
- In Wikipedia zijn interessante beschrijvingen te vinden over de verschillende Groningse borgen waar dit manuscript zijn actieve leven waarschijnlijk heeft gesleten, zoals de Menkemaborg, Starkenborg en Rensumaborg.

Referenties
www.archieven.nl
edzard jacob tjarda van starkenborgh 1700-1791 (met een portret van Edzart Jacob Tjarda).
Verhildersum, de borg
nazatendevries.nl
edzard jacob tjarda van starkenborgh 1657-1716

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Hs. Muzijkstukken van JP Beukema (ca 1850)

Augustus 2020: nieuwe link naar transcriptie in abc-notatie

Traditionele Groningse dansmuziek, rond 1850 opgetekend door Jacob Pieter Beukema. Tegenwoordig veel gespeeld dankzij de inspanningen van de Groningse folkgroep Törf, die een aantal nummers op cd zette. Bij deze cd gaf Törf een speelboek uit, compleet met akkoordbegeleiding, een levensloopbeschouwing van schoolonderwijzer Beukema, en een afdruk van het originele manuscript. In het handschrift staan onder andere tien walsen, negen exosen, vier angloises en twee conterdansen. Het origineel bevindt zich in het Openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum.

Aangezien het deunenboek is uitverkocht, heeft Flip Rodenburg van Törf zijn transcripties van het handschrift voor digitale verspreiding beschikbaar gesteld - waarvoor, namens folkmuziekminnend Nederland, de hartelijke dank van de Vrolijke Plug!

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Achtergronden

Aanvulling oktober 2021: Onderstaande koppelingen naar individuele bestanden op Dropbox en Google Drive werken niet meer. De meeste bestanden kun je nu vinden in de volgende verzamelmap (in grote lijn chronologisch gesorteerd): Google Drive: Lusthof der Muziek.

- Transcriptie in musicXML.
- Transcriptie in MS word.
- Transcriptie in PDF.

- Website van folkgroep Törf.
- Het oorspronkelijke manuscript ligt bij Openluchtmuseum Het Hoogeland.
Nieuwe link (aug 2020)
- Transcriptie in abc-notatie bij archive.org. Klik daar op 'Show all'; je hebt alleen het bestand nodig dat eindigt op '.abc'.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~