De Lusthof der Muziek

De Lusthof der Muziek biedt een ontdekkingsreis langs 750 jaar Nederlandse en Vlaamse muziektraditie, met speciale aandacht voor grotendeels vergeten genres zoals volksmuziek, speelmansmuziek, oude dansmuziek, kunstmuziek, liedboeken, straatliederen, anonieme componisten, enzovoort. De Lusthof der Muziek is een doorgeefluik van muziekbronnen die - dankzij internet - voor het eerst sinds eeuwen weer beschikbaar zijn. Alleen, ze staan over talloze websites verspreid. Met behulp van de Lusthof hopen we te bereiken dat ze niet alleen beschikbaar, maar ook makkelijk vindbaar zijn.

The Garden of Musical Delights delves into 750 years of musical tradition in the Low Countries: Flanders and the Netherlands. Read more

7 december 2010

Nederlandtsche Gedenck-clanck (1626)

Door Adriaen Valerius

Een klassieker uit de Nederlandse liedgeschiedenis is Valerius' Gedenck-clanck (1626), een boek dat de geschiedenis van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vertelt. De bundel bevat het verhaal van de opstand, drie door Valerius bewerkte geuzenliederen, en zelf gedichte liederen op bestaande maar soms door Valerius aangepaste melodieën, compleet met muzieknotaties en gevolgd door tabulatuur voor luit en citer.

Titelblad van de Nederlandtsche gedenck-clanck (1626)


Het bekendst is een geuzenlied dat teruggaat tot het begin van de opstand: het is het Wilhelmus, in een versie die de basis voor ons huidige volkslied zou vormen.

In Valerius' eigen tijd werd het boek nauwelijks gewaardeerd: de enorme belangstelling stamt van het midden van de negentiende eeuw. Sommige van de liederen, zoals Merck toch hoe sterck, zijn ook nu nog bekend.

The Shepherds zingen Merck toch hoe sterck (LP 'Komt vrienden in den ronde, ong. 1960)

Sfeerbeeld: Hendrick Ter Brugghen Duet met luit (1628)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Gegevens:
- Adrianus Valerius (1626) Neder-landtsche gedenck-clanck, Veere: erfgenamen van de auteur, 1626 [gedrukt te Haarlem] (Vele heruitgaven).
- Volledige titel: Neder-landtsche gedenck-clanck, Kortelick openbarende de voornaemste geschiedenissen van de seventhien Nederlandsche Provintien, Verciert met verscheydene aerdige figuerlicke platen ende stichtelijcke rimen ende liedekens, ... De Liedekens (meest alle nieu zijnde) gestelt op Musyck-noten, ende elck op een verscheyden vois, beneffens de tablatuer van de luyt en de cyther. 295 pp.
- Met muzieknotatie (mensuraalnotatie, met maatstrepen), 79 liederen met melodie en tablatuur voor luit en citer (deze zettingen dienen niet als begeleiding te worden opgevat, aldus de musicoloog R. Rasch). In sommige facsimile heruitgaven ontbreekt de tablatuur; andere heruitgaven bevatten modern notenschrift.
- Picarta: titelgegevens, scan van het titelblad.
- Liederenbank: titelgegevens, index van liedtitels, muzieknotaties, geen tablatuur
- DBNL: titelgegevens, index van liedtitels, muzieknotaties, toelichting, geen tablatuur
- Melodieën in midi.
- Achtergronden door Rudolf Rasch
- Achtergrond: Gedenck-clanck.
- Over de uitvoeringspraktijk, door de musicoloog Louis Grijp.
- Biografie van de auteur: Wikipedia.
- De klassieke componist Cornelis Dopper (die een grote interesse in volksmuziek had) verwerkte een aantal melodieën uit Valerius' Gedenck-Clanck in zijn Zevende Symphonie.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

1 december 2010

Van Duyse: Het oude Nederlandsche lied (1903-1907)

Drie (- vijf) delen, door Florimond van Duyse

Folkcorn speelt ‘Laet ons den landtman loven’ uit Fl. van Duyse, deel 1:

(Met toestemming van Folkcorn)

De Vlaamse componist, dichter en etnomusicoloog Florimond van Duyse (1843–1910) verzamelde oud-Nederlandse en Vlaamse volksliederen. Het resultaat was een zeer omvangrijk geschiedkundig overzicht, compleet met achtergronden. De 713 liederen zijn onderverdeeld in 15 rubrieken. Er zijn kerstliederen, driekoningenliederen en minneliederen, maar ook 'zieleklachten', 'liederen over de verhouding van den mensch tot de natuur' en 'liederen betreftende het huiselijk en maatschappelijk leven'.

In tegenstelling tot voorgangers als Edmond De Coussemaker of Jan Bols tekende van Duyse de liederen niet op uit de volksmond, maar raadpleegde hij bestaande bronnen. Bij zijn transcripties naar modern notenschrift liet Van Duyse zich vooral leiden door de tekst, om zo het oorspronkelijke ritme te kunnen reconstrueren.

Folkcorn speelt ‘Het Beste van de Wijne’, een volkse interpretatie van ‘Het haentgen van den wijne’ uit Fl. van Duyse.

(Met toestemming van Folkcorn)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Gegevens:
- Florimond van Duyse (1903-1907) Het oude Nederlandsche lied, vijf delen, Martinus Nijhoff / De Nederlandsche Boekhandel, Den Haag / Antwerpen. Het vierde deel is een index, het vijfde deel (1922) behandelt de Souterliedekens van Willem van Zuylen van Nijevelt.
- Met muzieknotatie (moderne notatie, melodieën deels later getraceerd), 713 liederen, xxx melodieën.
- Liederenbank: titelgegevens, index van liedtitels
- DBNL: titelgegevens, teksten en melodieën, index van liedtitels
- PDF: Archive.org. De boeken zijn hier in te zien, maar (vanuit Europa, dd. 11-2010) niet langer als pdf te downloaden. Daarom hier links naar de pdf-scans van deel 1, deel 2 en deel 3.
- Achtergrond: SVM
- Biografie: wikipedia
- Geluidsopnamen: Folkcorn: (o.a.) cd Ghij Sotten.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

26 november 2010

Liederen en dansen uit de Kempen (1978)

verzameld door Harry Franken

Veldopname: 'En ik ging er lest op uit' door Driekske Roefs, Oirschot, 1982.

Meer veldopnamen vind je in het volksliedarchief.

Onversneden volksmuziek ditmaal. Harry Franken was een gedreven veldwerker uit de jaren zeventig en tachtig; een unieke verzameling vrome liederen, spotliederen, moordliederen, feestliederen en dansen van het Nederlandse en Belgische Kempen is het resultaat. Zijn gehele nalatenschap omvat zo'n 15.000 (!) liederen (bandopnamen, liedbladen, handschriften) en enkele tientallen dansen.

Een kijkje achter de schermen: Wè-nun Henk op bezoek in het archief van Harry Franken, op zoek naar de oorsprong van ‘De zwarte ruiter’:

Harry Franken verzamelde en publiceerde 'ongecensureerde' teksten (wat helaas verre van vanzelfsprekend is!) en voegde een uitvoerige inleiding en achtergrondinformatie toe. De overlap met de melodieën op de website van het volkliedarchief en in de uitgavereeks Van zingen en speule is beperkt.

Mark Söhngen & Mart Heijmans spelen hun eigen variant van ‘En ik ging er lest op reis’
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Gegevens:
- Harry Franken (1978) Liederen en dansen uit de Kempen, 607 blz., Stichting Brabants Heem, Uitgeverij de Kempen, Hapert.
- Eenstemmige melodieën in moderne notatie; liederen en dansen uit de volksmond opgetekend, ook liederen zonder melodie, moderne notatie, ong. 400 melodieën.
- Liederenbank: titelgegevens, index van liedtitels, muzieknotaties
- Papieren heruitgave: Uitgeverij Veerhuis (De informatieve inleiding bij een heruitgave biedt vaak een belangrijke meerwaarde!)
- Achtergronden: Volksliedarchief
- Geluidsopnamen: Harry Frankens eigen Ut muziek, Kempisch volksorkest; de Spilzakken uit Hoogstraten: ‘De vagebond’; het roemruchte Dommelvolk; en een van de hipste onder de Nederlandse folkgroepen: Wè-nun Henk.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

22 november 2010

Souterliedekens (1540/1558) van W. van Zuylen van Nyevelt

In een poging zijn psalmberijmingen zo veel mogelijk bekendheid te geven schreef de Utrechtse edelman Willem van Zuylen van Nyevelt zijn teksten op populaire wereldse melodieën.

Uit de Liederenbank: Psalm 29 gezongen door Veerle Fraeters, 'Ghi Godes kinderen groot van famen' op een wereldse melodie getiteld 'Ghi jonghe meyskens van avontueren' danwel 'O lustige amoureuze geesten'...
(De Liederenbank bevat van ieder souterliedeken een opname.)

Zijn Souterliedekens (‘psalterliedjes’) vormen het eerste gedrukte Nederlandse psalmboek met melodieën, eenstemmig genoteerd.

Pagina's uit de Souterliedekens:


De melodieën zijn oorspronkelijk opgeschreven in mensuraalnotatie zonder maatstrepen (in het onderhavige geval staat voor de muziek een C-tenorsleutel, die aanduidt dat de c (c1) op de een na bovenste lijn ligt):

De digitale versie van de DBNL bevat hedendaagse muzieknotaties.

Het is een belangrijk boekje, want zonder de Souterliedekens zouden we van veel 16e-eeuwse liederen (zoals die in het beroemde Antwerps Liedboek) de melodie niet kennen. Clemens non Papa en Gerardus Mes maakten meerstemmige zettingen.

Drie liederen uit de Souterliedekens en bewerkingen daarvan (uitvoerders onbekend):

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Gegevens
W. van Zuylen van Nyevelt (1540, 1558, etc.) Souter liedekens. Ghemaect ter eeren Gods: op alle die psalmen van Dauid. Antwerpen, Simon Cock (uitg.) 1540; Leiden, J. Mathijszoon (uitg.) 1558.
- 150 liedjeren met eenstemmige (wereldse) melodie in mensuraalnotatie, zonder maatstrepen.
- Picarta: titelgegevens
- Nederlandse Liederenbank: titels, transcriptie & mp3
- PDF bij google books
- DBNL: digitale versie, met melodieën in moderne notatie
- Scan: Digicollectie UU
- Achtergronden
- Achtergronden
- Hier vindt u korte opnamen van de verschillende melodieën, op orgel en orgel-immitatie.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

De Nieuwe Hollandsche Schouwburg (1751-1761)

Hebben we het over 18e-eeuwse speelmansmuziek, dan is er een derde serie die niet mag ontbreken: De Nieuwe Hollandsche Schouwburg, die in 9 delen verscheen tussen 1751 en 1771 (alleen de deeltjes 1-6 (1751-1761) zijn teruggevonden). De publicatie van De Nieuwe Hollandsche Schouwburg sluit in de tijd vrijwel naadloos aan op de uitgaven van de Hollandsche Boerenliedjes en de Hollantsche Schouwburgh. Ook in deze serie weer repertoire dat zowel in de Amsterdamse schouwburg als in de kroegen van de stad gespeeld werd. De stijl is daarbij wel verder verschoven van (deels) volks in de richting van kunstmuziek.

Bladzijde uit De Nieuwe Hollandsche Schouwburg



De Nieuwe Hollandsche Schouwburg was tijdenlang vrijwel ontoegankelijk, maar door een facsimile heruitgave uit 2009 komt het repertoire nu steeds meer in de belangstelling. Jos Koning, die er in 2009 een uitgebreide achtergrondstudie over uitbracht, speelt de muziek in dansante stijl, in de klassieke bezetting van Twee Violen en een Bas.

Twee Violen en eeen Bas speelt De Vriese boer-De tip:
(Met toestemming van Twee Violen en een Bas)

Sfeerbeeld: ets door P. Tanjé naar C. Troost De bruiloft van Kloris en Roosje (1734)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Gegevens

Aanvulling oktober 2021: Onderstaande koppelingen naar individuele bestanden op Dropbox en Google Drive werken niet meer. De meeste bestanden kun je nu vinden in de volgende verzamelmap (in grote lijn chronologisch gesorteerd): Google Drive: Lusthof der Muziek.

- De Nieuwe Hollandsche Schouwburg, zynde een verzameling van verscheyden vrolyke en serieuse danssen, nevens enige van de nieuwste zang airen. Johannes Smit (uitgever), Amsterdam 1751-1761(-1771).
- Eenstemmige melodieën, 348 stuks.
- Picarta: verschillende deeltjes; deel 1
- Scan bij het NMI: De Nieuwe Hollandsche Schouwburg (deel 1 t/m 5)
- Origineel bij de Universiteit van Amsterdam (UvA) (deel 1 t/m 6)
- Nederlandse Liederenbank
- Diverse youtube-filmpjes van muziekgroep Twee Violen en een bas
- Heruitgave: Facsimile heruitgave 2009: Uitgeverij Drie Koningen (deel 1t/m 6)
- Achtergrond: Jos Koning (2009) De Nieuwe Hollandsche Schouwburg 1751-1771, Het einde van een tijdperk in de Amsterdamse muziek. Eigen beheer.
- Opnamen: Twee Violen en een Bas: cd De Graaf van Buuren.

NIEUW!!
- Transcriptie NHS deel 1 t/5 in musicXML.
- Transcriptie NHS deel 6 in abc.
Met hartelijke dank aan Michel, Ties en Johan ... !

- Fragmenten van deel 7 en 8 van de Nieuwe Hollandsche Schouwburg. (transcriptie etc.)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Hollantse boeren lieties en contredansen (1701-1714)

Madlot speelt 'Annetie was achtien jaren' en 'Het Musikantje' uit de HBC:

(Met toestemming van Madlot)

De belangrijkste bundeling van speelmansmuziek uit de 18e eeuw is zonder twijfel de serie Oude en Nieuwe Hollantse Boeren lietjes en Contredansen. De serie werd tussen 1701 en 1714 in Amsterdam gepubliceerd door Estienne Roger. De ONHBC is gevuld met eenstemmige instrumentale stukjes, waaronder uiteraard veel dansmuziek, maar ook melodieën van liedjes. Dat onderscheid is overigens kunstmatig omdat talloze liederen op danswijzen werden gezongen. Er wordt in de folkwereld veel gebruik van gemaakt, niet in het minst omdat ze dankzij de inspanningen van Simon Plantinga allemaal werden overgezet in abc, een zeer compacte muzieknotatie die je met de computer in notenschrift kunt vertalen maar die je ook als mens eenvoudig kunt lezen. In bijvoorbeeld Ierland is abc dé standaard voor het uitwisselen van folkmuziek via internet.
Hollandse Boerenliedjes en Contredansen vormt een verzameling van in totaal zo’n duizend melodieën. Le Cène, eerst collega en toen opvolger van Roger, moet later nog twee deeltjes hebben uitgegeven, maar die zijn nooit teruggevonden.

Bladzijde uit de HBC (Mortier, A'dam 1709):


Vanaf 1709 had Roger een belangrijke concurrent in Pieter Mortier. Die laatste verzorgde namenlijk goedkope uitgaven van hetzelfde repertoire, waaronder aangevulde en verbeterde deeltjes van de ‘Boerenlieties’ (deel 1-5).

Pieter Mortier (werkzaam 1727-1754)


Toen Mortier in 1711 overleed werd zijn fonds opgekocht door Roger, die vanaf dat moment dus zowel zijn eigen als Mortiers versie van de bundels uitgaf. De twee deeltjes 5 van Roger en Mortier komen niet overeen: deel 5 bij Mortier is deel 14 bij Roger. Al met al zorgt dit voor enige verwarring, die nog iets groter wordt doordat uitgeverij Knuf (in de jaren ’70) bij de derde editie van de facsimile heruitgave besloot om de eerder wel toegevoegde deeltjes van Mortier toch maar achterwege te laten.

Folkcorn repeteert ‘Het loose bakkertje’:

(Met toestemming van Folkcorn)

De HBC – en veel andere uitgaven met hitrepertoire uit die tijd – zijn feitelijk ‘fakebooks’ zoals die tegenwoordig in de popmuziek gebruikelijk zijn: de melodielijn wordt aangegeven, de muzikant wordt geacht de rest er zelf bij te improviseren. Nadere achtergronden zijn te vinden bij Jos Koning (2009) De Nieuwe Hollandsche Schouwburg.

Sfeerbeeld: Cornelis Dusart Bedelaars met draailier en fluit (1704)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Gegevens

Aanvulling oktober 2021: Onderstaande koppelingen naar individuele bestanden op Dropbox en Google Drive werken niet meer. De meeste bestanden kun je nu vinden in de volgende verzamelmap (in grote lijn chronologisch gesorteerd): Google Drive: Lusthof der Muziek.

- Roger: Oude en nieuwe Hollantse boeren lieties en contredansen.
Amsterdam, Estienne Roger (uitgever).
- Mortier: Oude en nieuwe Hollantse Boeren Lietjes en Contredansen Op Nieuws geheel verbetert en Doorgaans vermeerdert. Voor de Hand-Viool. De Fluydt. En Haubois. Amsterdam, Pieter Mortier (uitgever).
- Eenstemmige muzieknotatie, ongeveer 1000 melodieën.
- Originelen (Roger) o.a. bij de Universiteit van Amsterdam (UvA).
- Originelen (Mortier): zie Picarta.
- Picarta: Roger (titelgegevens); Mortier (KB, NMI)(titelgegevens, voorbeeldscans)
- Liederenbank (titelgegevens, index van liedtitels, abc): Roger; Mortier
- Complete HBC in abc.
- Bladmuziek (deels): Tangosite, De Baviaen van Schurhoff
- Papieren heruitgave (facsimile): Knuf 1972. Alleen bij antiquariaten. (De informatieve inleiding bij dergelijke heruitgaven biedt vaak een niet te onderschatten meerwaarde.)
- Achtergrond: Jos Koning (2009) De Nieuwe Hollandsche Schouwburg
- Groepen (o.a.): Folkcorn, Madlot, Twee violen en een bas.

NIEUW!
- Transcriptie van de melodieën van Mortier die geen deel uitmaken van de 'standaardverzameling' van Roger in abc.

NOG NIEUWER!!
- Scans van de originele boekjes van Roger & Le Cène en van Mortier.
De scans zijn niet helemaal compleet: van Roger & Le Cène is deel 1-8 aanwezig maar deel 9-14 (nog?) niet, van Mortier is deel 1-5 voorhanden. De kwaliteit is wisselend, maar voldoende om de digitale transcripties op juistheid te controleren. Bij het downloaden wordt enige zelfredzaamheid gevraagd want de links op de site van de KB zijn een beetje een rommeltje (doublures en geen duidelijke serienummers). Enkele aanwijzingen: De deeltjes 1-4 van Mortier staan samen in één bestand en op de titelpagina van deel 5 van Mortier staat gedrukt dat het om deel VI zou gaan.
En de link: scans van de originelen van de ONHBC bij de KB.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

21 november 2010

Plugge dansen: De Hollantsche Schouburgh (1714-1721)

Een van de belangrijkste muziekbundels met speelmansmuziek uit de 18e eeuw is een serie getiteld de Hollantsche Schouburgh, of liever gezegd: Hollantsche Schouburgh en plugge dansen vermengelt met sangh airen, seer bequaem om op alle instrumenten gespeelt te kunnen werden. Opgeset door Servaas de Konink. Het is een verzameling van 442 melodieën, oorspronkelijk in verschillende deeltjes uitgegeven door Estienne Roger in Amsterdam, tussen 1714 en 1721. Deel 11 werd recentelijk teruggevonden, drie late deeltjes zijn zoek. In de Hollantsche Schouburgh staat veel origineel materiaal, onder andere veel dansen als allemandes, bourrees, chaconnes, courantes, gavottes, gigues en sarabandes. De muziek werd opgevoerd in de Amsterdamse Schouwburg - niet zo'n hoogstaande cultuurtempel als tegenwoordig - en in de speelhuizen (annex bordelen) van de stad.

Uit de Hollantsche Schouburgh:


En dan: wat hebben die 'plugge-dansen' te betekenen? Oude woordenboeken zijn op dit punt weinig lovend:

Plug: een niets beduidende karel, een lichtmis.
Plug: b. An incompetent or undistinguished person. Also, a man, a fellow. (slang)
.

Kortom, 'plug' is een scheldnaam voor arme lieden. Dat het woord in de titel van een gerenomeerde muziekserie voorkomt (net als de vaak gebruikte aanduiding 'boeren') zegt iets over de fascinatie van de gegoede burgerij uit die tijd met het 'gewone volk'.

Het woord is waarschijnlijk bedoeld om onderscheid te maken met de deftige buitenlandse (vooral Franse) muziek die erg populair was; er zal een zekere ongedwongen uitbundigheid mee zijn bedoeld.

Twee Violen en een Bas:

(met toestemming van Twee Violen en een Bas)

Wil je meer weten over de Hollantsche Schouburgh, pluggen en andere muziekseries uit de achttiende eeuw, dan doe je er goed aan de achtergrondstudie De Nieuwe Hollandsche Schouwburg 1751-1771, het einde van een tijdperk in de Amsterdamse muziek van Jos Koning te bemachtigen (eigen beheer, 2009).

Sfeerbeeld: Pieter Angellis Vrolijk gezelschap voor een herberg met een paar, dansend op de muziek van een draailierspeler (1725)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
GEGEVENS:
- Servaas de Konink (1714 en 1730) Hollantsche Schouburgh, Amsterdam, uitgever Estienne Roger. Zeven deeltjes bewaard gebleven (van de mogelijk elf).
- Met muzieknotatie: 442 eenstemmige melodieën.
- Originelen bij de Universiteit van Amsterdam (UvA).
- Picarta (titelgegevens, voorbeeldscans)
- Liederenbank (titelgegevens, index van liedtitels, muzieknotaties)
- Papieren heruitgave: Facsimile heruitgave bij uitgeverij Drie Koningen.
- Achtergronden: Jos Koning (2009) De Nieuwe Hollandsche Schouwburg
- Biografie van Servaes de Konink.
- Luistervoorbeelden: Twee Violen en een Bas.
- En nogmaals Twee Violen en een Bas: 'de vrolijke plug' (uit de Nieuwe Hollandsche Schouwburg overigens).

NIEUW!!
De meeste bestanden op Google Drive zijn weer toegankelijk, niet via de koppelingen onder de individuele berichten, maar rechtstreeks via deze koppeling: Google Drive: Lusthof der Muziek.
- Transcriptie in abc - met hartelijke dank aan GJK!

NIEUW: originele scans per deeltje:
(Zie hier voor enkele belangrijke tips over het gebruik van het Speelmuziek-portaal.)
- HS deel 1
- HS deel 2
- HS deel 3
- HS deel 4
- HS deel 5
- HS deel 6
- HS deel 7
- HS deel 11

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

17 november 2010

De Friesche Lusthof van Jan Starter (1621)

Update: augustus 2020
Internet is voortdurend aan verandering onderhevig en de Lusthof der Muziek vormt daarop geen uitzondering. In de loop der jaren is een flink aantal linkjes naar bladmuziekbronnen, geluidsfragmenten en afbeeldingen verloren gegaan. De Vrolijke Plug gaat een poging doen de essentiële informatie - de muziekbronnen - weer toegankelijk te maken. Om de hoeveelheid werk binnen de perken te houden en de site toekomstbestendig te maken, zal de site in dat proces versoberen en worden alle minder belangrijke dode linkjes verwijderd.

In de zeventiende eeuwse uitgeverswereld was 'Lusthof' een tijdlang hét buzz-woord. Liefst onderstreepte men de romantische sfeer met cupido's en zwanen. Een lusthof was een soort speeltuin waar de liefhebber allerlei van zijn gading kon vinden: precies wat we voorhebben met deze site.

Een van de beroemdste voorbeelden is de Friesche Lust-Hof, Beplant met verscheyden stichtelijcke Minne-Liedekens, Gedichten, ende Boertighe Kluchten van de dichter Jan Jansz Starter, een luxe uitgevoerd liedboek met 72 liederen en muzieknotaties dat in 1621 in Amsterdam verscheen en talloze keren werd herdrukt.

Meer achtergronden over Starter en de Friesche Lusthof vind je hier. Bij de Nederlandse Liederenbank vind je een titeloverzicht. Hier vind je een PDF van de originele uitgave uit 1627 en 1634 (in mensuraalnotatie, i.e. een oud, maatstreeploos, notenbeeld) en hier en hier vind je een PDF van een uitgave uit 1864 in modern notenschrift. In picarta kun je lezen waar zich originelen bevinden.

Zoals je in het titeloverzicht op de Liederenbank kunt zien, maakte Starter gretig gebruik van Engelse melodieën - daar kwam hij oorsponkelijk dan ook vandaan.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

16 november 2010

The Garden of Musical Delights

De Lusthof der Muziek - or the Garden of Musical Delights - delves into 750 years of musical tradition in the Low Countries: Flanders and the Netherlands. Music sources that were inaccessible, sometimes for hundreds of years, are becoming available again due to the merrits of the internet. However, sources are spread over countless websites and are often difficult to find. Through the Garden of Musical Delights, we hope to ensure that they are not only becoming available, but that they’ll also be more easy to find. We focus especially on traditional music, folk music, songbooks, broadsides, dance music, and music of anonymous composers.

De Lusthof der Muziek

De Lusthof der Muziek biedt een ontdekkingsreis langs 750 jaar Nederlandse en Vlaamse muziektraditie, met speciale aandacht voor grotendeels vergeten genres zoals volksmuziek, speelmansmuziek, oude dansmuziek, kunstmuziek, liedcultuur en anonieme componisten. De Lusthof der Muziek is een doorgeefluik van muziekbronnen die - dankzij internet - voor het eerst sinds eeuwen weer beschikbaar zijn. Alleen, ze staan over talloze websites verspreid. Met behulp van de Lusthof hopen we te bereiken dat ze niet alleen beschikbaar, maar ook makkelijk vindbaar zijn.